Tin Học PyThon 11 - Bài 11: Thực Hành Cấu Trúc Rẽ Nhánh

Danh sách bài học

Bài 1: Khái Niệm Lập Trình Và Ngôn Ngữ Lập Trình

Bài 2: Các Thành Phần Của Ngôn Ngữ Lập Trình

Bài 3: Cấu trúc chương trình

Bài 4: Một Số Kiểu Dữ Liệu Chuẩn

Bài 5: Khai Báo Biến

Bài 6: Phép Toán, Biểu Thức, Câu Lệnh Gán

Bài 7: Các Thủ Tục Chuẩn Vào Ra Đơn Giản

Bài 8: Soạn Thảo, Dịch, Thực Hiện Và Hiệu Chỉnh Chương Trình

Bài 9: Cấu Trúc Rẽ Nhánh

Bài 10: Cấu Trúc Lặp

Bài 11: Thực Hành Cấu Trúc Rẽ Nhánh

Bài 12: Thực Hành Cấu Trúc Lặp

Bài 13: Kiểu Dữ Liệu Danh Sách (Phần 1)

Bài 14: Kiểu Dữ Liệu Danh Sách (Phần 2)

Bài 15: Kiểu Dữ Liệu Danh Sách (Phần 3)

Bài 16: Kiểu Dữ Liệu Chuỗi

Bài 17: Kiểu Dữ Liệu Chuỗi (Phần 2)

Bài 18: Kiểu Dữ Liệu Chuỗi (Phần 3)

Bài 19: Thực Hành Kiểu Dữ Liệu Danh Sách

Bài 20: Thực Hành Kiểu Dữ Liệu Kiểu Chuỗi

Bài 21: Thao Tác Với Tệp

Video hướng dẫn

Bài thực hành 1:

Viết chương trình nhập và kiểm tra xem 3 số nguyên có phải là cạnh của tam giác hay không?

Hướng dẫn:

Điều kiện để 3 cạnh a,b,c tạo thành hình tam giác: Tổng hai cạnh bất kỳ luôn lớn hơn cạnh còn lại: a+b>c và b+c>a và a+c>b.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Nhập 3 số nguyên bất kỳ.

Bước 2: Kiểm tra theo điều kiện sau: Nếu a + b > c và b + c > a và a + c > b thì hiển thị thông báo: Đây là hình tam giác. Ngược lại sẽ hiển thị: Đây không phải là hình tam giác.

Bước 3: Chạy chương trình.

• Chương trình: 

a = int(input("a = "))
b = int(input("b = "))
c = int(input("c = "))
if(a+b > c and b+c > a and a+c> b):
    print("Đây là hình tam giác")
else:
    print("Đây không phải là hình tam giác")

• Kết quả: 

a = 3
b = 4
c = 5
Đây là hình tam giác

Bài thực hành 2:

Viết chương trình nhập 3 cạnh của 1 tam giác, cho biết đó là tam giác gì?

Hướng dẫn:

Trước khi kiểm tra xem loại tam giác, bạn sẽ phải kiểm tra xem 3 cạnh đó có tạo thành hình tam giác (Tức là a+b>c và b+c>a và a+c>b) hay không?

Nếu là hình tam giác, bạn sẽ kiểm tra tiếp loại tam giác: 

• Tam giác vuông thỏa mãn điều kiện: Bình phương một cạnh bằng tổng bình phương hai cạnh còn lại a^2 + b^2 = c^2 hoặc b^2 + c^2 = a^2 hoặc a^2 + c^2 = b^2.
• Tam giác đều thỏa mãn điều kiện: 3 cạnh bằng nhau: a = b = c.
• Tam giác cân thỏa mãn điều kiện: 2 cạnh bằng nhau: a = b || a = c || b = c.

Chương trình:

a = int(input("a = "))
b = int(input("b = "))
c = int(input("c = "))
if(a+b > c and b+c > a and a+c> b):
    if(a*a+b*b == c*c):
        print("Đây là tam giác vuông")
    elif(a == b == c):
        print("Đây là tam giác đều")
    elif(a == b or b == c or c == a):
        print("Đây là tam giác cân")
    else:
        print("Đây là tam giác thường")
else:
    print("Đây không phải là hình tam giác")
    

Kết quả:

a = 3
b = 4
c = 5
Đây là tam giác vuông

Bài thực hành 3:

Nhập số nguyên bất kì và cho biết số đó là số chẵn hay số lẻ?

Hướng dẫn:

Để kiểm tra tính chẵn lẻ từ số đã nhập, bạn phải có điều kiện:

• Số chẵn là số chia hết cho 2 ngược lại là số lẻ là số không chia hết cho 2.

Cách thực hiện:

Bước 1: Nhập số nguyên bất kỳ.

Bước 2: Kiểm tra số nguyên đó nếu chia hết cho 2 thì hiển thị: Đây là số chẵn. Ngược lại sẽ hiển thị: Đây là số lẻ.

Chương trình:

a = int(input("Nhập số nguyên cần kiểm tra: "))
if(a % 2 == 0):
    print("Đây là số chẵn")
else:
    print("Đây là số lẻ")

Kết quả: 

Nhập số nguyên cần kiểm tra: 4
Đây là số chẵn

Bài thực hành 4:

Viết chương trình nhập tháng trong năm và cho biết tháng đó có bao nhiêu ngày.

Hướng dẫn:

• Các tháng có 31 ngày gồm có: Tháng 1, Tháng 3, Tháng 5, Tháng 7, Tháng 8, Tháng 10, Tháng 12.
• Các tháng có 30 ngày gồm có: Tháng 4, Tháng 6, Tháng 9, Tháng 11.
• Riêng Tháng 2 đối với năm nhuận có 29 ngày, năm không nhuận có 28 ngày.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Nhập tháng tùy chọn.

Bước 2: Đặt điều kiện: Nếu tháng = 1,3,5,7,8,10,12, thì hiển thị: Đây là tháng có 31 ngày. Nếu tháng = 4,6,9,11, thì hiển thị: Đây là tháng có 30 ngày. Nếu tháng = 2 thì hiển thị: Tháng này có 28 hoặc 29 ngày. Trong trường hợp không trùng tháng nào như trên sẽ hiển thị: Không đúng số tháng trong năm.

Bước 3: Chạy chương trình.

Chương trình:

Lưu ý: Hàm or để chỉ hoặc.

thang = int(input("Nhập số tháng: "))
if(thang == 1 or thang ==  3 or thang == 5 or thang == 7 or thang == 8 or thang == 10 or thang == 12):
    print("Tháng này có 31 ngày")
elif(thang == 4 or thang == 6 or thang == 9):
    print("Tháng này có 30 ngày")
elif(thang == 2):
    print("Tháng này có 28 hoặc 29 ngày")
else:
    print("Không đúng số tháng trong năm")

Kết quả:

Nhập số tháng: 10
Tháng này có 31 ngày

Bài thực hành 5:

Viết chương trình nhập vào 3 số nguyên bất kỳ và tìm ra số lớn nhất trong 3 số đó.

Hướng dẫn:

• Điều kiện để tìm ra số lớn nhất là: Số đó phải lớn hơn hai số còn lại.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Gán biến lớn nhất max = 0.

Bước 2: Đặt điều kiện: Nếu max < biến a thì giá trị a gán vào biến max: max = a còn ngược lại nhỏ hơn thì max vẫn bằng 0.

Bước 3: Lúc này nếu max = a, tiếp theo đặt điều kiện: Nếu max < biến b thì giá trị b gán vào biến max: max = b còn ngược lại nhỏ hơn thì max vẫn bằng a.

Bước 4: Lúc này nếu max = b, tiếp theo đặt điều kiện: Nếu max < biến c thì giá trị c gán vào biến max: max = c.

Bước 5: Kết thúc chương trình.

Chương trình:

a = int(input("Nhập vào số thứ nhất: "))
b = int(input("Nhập vào số thứ hai: "))
c = int(input("Nhập vào số thứ ba: "))
max = 0
if(max < a):
    max = a
if(max < b):
    max = b
if(max < c):
    max = c
print("Số lớn nhất trong ba số là: ",max)

Kết quả: 

Nhập vào số thứ nhất: 3
Nhập vào số thứ hai: 9
Nhập vào số thứ ba: 2
Số lớn nhất trong ba số là:  9

Bài thực hành 6:

Nhập từ bàn phím số năm bất kỳ và kiểm tra xem đây là năm nhuận hay không nhuận?

Hướng dẫn:

• Điều kiện kiểm tra có phải năm nhuận: năm đó phải chia hết cho 400 hoặc chia hết cho 4 và không chia hết cho 100.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Nhập số năm tùy ý.

Bước 2: Nhập điều kiện: Nếu năm đó %400 == 0 hoặc năm % 4 == 0 và năm % 100 != 0 thì hiển thị "Đây là năm nhuận". Ngược lại hiển thị: Đây không phải là năm nhuận.

Bước 3: Chạy chương trình.

• Chương trình:

nam = int(input("Nhập số năm: "))
if(nam % 400 == 0 or (nam % 4 == 0 and nam % 100 != 0)):
    print("Đây là năm nhuận")
else:
    print("Đây là năm không nhuận")
   

• Kết quả:

Nhập số năm: 2022
Đây là năm không nhuận

Vậy là mình đã hoàn thành xong bài 11, tiếp theo bạn sẽ sang tiếp Bài 12: Thực Hành Cấu Trúc Lặp.